Soğuk algınlığı veya gribi atlatmak, hastalıklardan korunmak ya da sadece enerji kazanmak gibi motivasyonlarla vitamin kullanımı giderek artıyor. Türlü markalar ek vitamin takviyeleri satışa sunuyor. Bilinçsiz tüketim ise sağlıktan çok hastalıklara davet çıkartıyor.
Temel kaide şu: Sağlıklı bireylerin gıdaya ek olarak ek vitamin almalarına gerek yok. Vitamin eksikliği varsa bu tıbbi tahlillerle tespit edilmeli ve hangi vitaminin hangi dozda ne kadar süreyle kullanılacağı da mutlaka bir hekim tarafından kontrol edilmeli. Peki bilinçsiz tüketim nelere yol açabilir?
Örneğin aşırı dozda A vitamini almak karaciğer bozukluklarına, her fırsatta alınan C vitamini böbrek taşına ve mide rahatsızlıklarına yol açabiliyor. D vitamininin fazlası kandaki kalsiyumun yüksek konsantrasyonda olmasına neden olabilir. B6 vitamininin uzun süreli yüksek dozda alımı geri dönüşümü olmayan sinir hasarlarına neden olabiliyor.
Sağlıklı bir beslenme düzenine rağmen Omega-3 yağ asitleri, B12 ve D gibi bazı vitaminler her zaman yeterli oranda alınamayabiliyor. Uzmanlar, bu durumda yine hekime danışarak ek vitamin takviyesi alınabileceğine dikkat çekiyor.
Hekime danışmadan ezbere şekilde çocuklara verilen vitaminler de büyük riskler içeriyor. Konuya ilişkin AA’ya konuşan Prof. Dr. Vefik Arıca, özellikle salgın döneminde hekim kontrolü dışında ve eczacıya danışılmadan alınan, merdiven altı, etkinliği kanıtlanmamış vitaminlerin sıkıntılar yarattığını anlattı. Arıca şu bilgileri verdi:
“A vitamini fazla alındığında görmeyle ilgili sıkıntılar oluşabiliyor. D vitamini fazla alındığında kalsiyum fazlalığı, böbrekte taş ve baş ağrısı yapabiliyor. C vitaminini günlük almamız gereken dozdan yüksek aldığımızda, ilerleyen dönemlerde kanser vakalarında artış olduğunu bilimsel olarak biliyoruz. K vitamini fazla alındığında yağda birikiyor ve pıhtılaşma sorunlarına yol açıyor. Bu nedenle, vitaminleri hekime ve eczacıya danışmadan, ezbere almamalıyız.
Bilinçsiz vitamin tüketiminde asıl problem çocuklar. Aileler, hiç kimseye sormadan, ezbere bir şekilde vitamin alabiliyor. Bizim için önemli olan, çocuk önce hekim muayenesinden geçecek, gerekli tetkikler yapılacak. Hangi vitamin eksikliği varsa onun takviyesinin yapılması gerekiyor. Aileye de bundan sonra görev düşüyor. Düzenli kullanımını ve belirli saat aralığında alımını sağlaması, belli noktalarda çocuğa müdahale etmesi, daha sonra tekrar hekim kontrolünde bunu kesmesi gerekiyor.”
